Een Gezonde Bodem als Bron van Gezondheid - Tom Schilder en Ted Klaver over regeneratieve landbouw in De Weere
Geschreven door Buurtverbinders Joke en Tim
Tijdens onze zoektocht naar inspirerende verhalen in de regio, stuitten wij op een bijzonder én mysterieus artikel over een initiatief in De Weere. Het ging over de teelt van gezonde voeding als antwoord op ziekte en gezondheidsklachten – een thema dat direct onze aandacht trok. Maar opvallend genoeg ontbrak de naam van de initiatiefnemer.
Een belletje naar het gemeentehuis en wat navraag in het dorp leidden ons uiteindelijk naar Tom Schilder. Enkele weken later zaten we met hem aan tafel bij het tuindersbedrijf van Ted Klaver – pal naast het dorpscafé – waar zich inmiddels een fascinerend experiment afspeelt: een letterlijke en figuurlijke ‘proeftuin’ voor de toekomst van onze voeding én gezondheid.
Van arts naar aardebeschermer
Tom Schilder is van huis uit arts. Tijdens zijn opleiding en coschappen viel hem iets op dat hem niet meer losliet: veel patiënten kregen medicijnen voorgeschreven, terwijl uit bloedonderzoek bleek dat ze kampten met tekorten aan vitaminen en mineralen. Waar kwamen die tekorten vandaan?
Die vraag werd het begin van een diepgaande zoektocht, die hem niet alleen door medische literatuur voerde, maar uiteindelijk ook naar de landbouw en – heel concreet – naar de bodem.
De bodem als basis
Tom ontdekte dat de manier waarop we onze landbouwgrond gebruiken, een directe invloed heeft op de voedingswaarde van ons eten. Decennialang intensief gebruik van kunstmest, pesticiden, zware machines en monocultuur heeft onze bodem uitgeput. Het bodemleven – essentieel voor de opname van mineralen door planten – is grotendeels verdwenen raakt steeds verder uitgeput.
En dat zie je terug in de planten die we eten: minder voedingsstoffen, minder weerstand, meer plagen, meer bestrijdingsmiddelen. Een vicieuze cirkel. Diezelfde cirkel herhaalt zich in ons eigen lichaam. We eten verarmde gewassen, vaak aangevuld met sterk bewerkte voeding en een ongezonde leefstijl ook nog bewerkt, en krijgen daardoor onvoldoende voedingsstoffen binnen. Het gevolg: een verzwakt darmstelsel, een achteruitgaand immuunsysteem, en een toenemende afhankelijkheid van supplementen en medicijnen.
“Het is symptoombestrijding,” zegt Tom, “terwijl de echte oplossing ligt bij de bron: de bodem.”
Regeneratieve landbouw als sleutel
Samen met dorpsgenoot Ted Klaver – opgeleid aan de Hogere Land- en Tuinbouwschool in Den Bosch – onderzoekt Tom hoe het anders kan. Hun gezamenlijke ontdekking: regeneratieve landbouw.
Regeneratieve landbouw gaat verder dan biologische of duurzame landbouw. Het is een manier van werken die de natuur niet uitput, maar juist herstelt. Door natuurlijke processen centraal te stellen – zoals compostering, minimale grondbewerking, geen kunstmest of pesticiden en teelt volgens het seizoen – komt het bodemleven weer tot leven. Een gezonde bodem betekent gezonde planten. En gezonde planten zijn weer de basis voor gezonde mensen.
Ted: “Het mooie is dat je het herstel ziet gebeuren. De bodem verandert, het gewas verandert, en de smaak? Die spreekt boekdelen.”
De proeftuin van De Weere
In de kas van het tuindersbedrijf in De Weere is inmiddels een gedeelte ingericht als regeneratieve ‘proeftuin’. Hier wordt geëxperimenteerd met natuurlijke teeltwijzen en wordt kennis gedeeld over bodemgezondheid, voeding en welzijn. Maar Tom en Ted willen verder.
Tom is van plan om naast de kas een praktijk te openen bezig met het oprichten van een leefstijlzorgboerderij, waar hij mensen niet alleen medisch kan begeleiden, maar ook letterlijk kan laten zien wat het betekent om ‘gezond’ te eten – van bodem tot bord. Bezoekers leren hoe gezonde planten groeien, wat hun voedingswaarde is, en hoe je ze kunt bereiden zónder pakjes of zakjes. Op deze manier kan er binnen bestaande verzekeringsstructuren een algehele en oorzaakgerichte aanpak van ziektes gerealiseerd worden, die laagdrempelig beschikbaar is in het dorp. Zo kan je allerlei soorten ziektes, denk bijvoorbeeld aan dementie, suikerziekte, kanker of hart- en vaatziektes, vanuit de bron behandelen.
“Gezondheid begint bij bewustwording,” zegt Tom. “Wie begrijpt hoe voeding werkt, kan zelf de regie nemen over zijn gezondheid en krijgt controle over zijn ziekte of aandoening.”
Een lokale beweging met grote impact
Wat begon als een persoonlijke zoektocht van een arts, is uitgegroeid tot een veelbelovend dorpsinitiatief dat mensen samenbrengt. In De Weere wordt geëxperimenteerd met een manier van landbouw die niet alleen de aarde herstelt, maar ook mensen heelt.
De missie van Tom en Ted is helder:
Een gezonde bodem, gezonde planten, gezonde mensen.
En dat begint… gewoon bij ons in de buurt.
